Bardzo często można spotkać się z zaleceniami badań krwi przed szczepieniem. Najczęściej poleca się to badanie pod kątem CRP, czyli tak zwanego „stanu zapalnego”. Co to jest? Kto i kiedy zleca to badanie? Jakie są wskazania i czy badanie to faktycznie chroni przed NOP? Zapytaliśmy o to lekarz Joannę Wołodkowicz.
CRP a właściwie białko C-reaktywne to jedno z białek ostrej fazy.
Białka ostrej fazy biorą udział w indukowaniu i podtrzymywaniu reakcji zapalnej organizmu. Białko C-reaktywne jest syntetyzowane głównie w wątrobie i komórkach tłuszczowych w odpowiedzi na czynniki zapalne (głównie interleukina 1 i 6). W obecności jonów wapnia białko C-reaktywne wiąże się z fosfocholiną wchodzącą w skład wielu błon biologicznych czy polisacharydów bakteryjnych. W przypadku uszkodzenia komórek organizmu rośnie frakcja białka C-reaktywnego, które aktywuje układ dopełniacza, odpowiedzialnego między innymi za lizę komórek.
Znaczenie CRP w diagnostyce i leczeniu.
Frakcja białka C-reaktywnego rośnie w przypadku uszkodzenia każdej komórki organizmu. Dlatego wzrost CRP obserwujemy w chorobach autoimmunologicznych, chorobach nowotworowych, zawałach serca, u palaczy, a nawet po porodzie fizjologicznym.
Frakcja białka C-reaktywnego narasta w czasie kilku do kilkunastu godzin od indukcji przez czynnik zapalny.
W praktyce klinicznej często oznaczamy poziom CRP:
- w przypadku wątpliwości o etiologii dolegliwości pacjenta,
- celem kontroli leczenia.
Nie oznaczamy CRP, żeby stwierdzić występowanie „utajonej” infekcji wirusowej, ponieważ frakcja białka rośnie dopiero w odpowiedzi na uszkodzoną przez wirus błonę komórkową. Poziom CRP pozwala nam wspomóc postępowanie diagnostyczne celem odróżnienia infekcji bakteryjnej od wirusowej. W przypadku ograniczonych stanów bakteryjnych (np. kaszak, plastron wyrostka robaczkowego) CRP może być nieznacznie powyżej normy lub w normie.
Dlaczego rutynowo nie wykonujemy badania poziomu CRP przed szczepieniem?
Dwukrotne kłucie dziecka nie ma sensu, jest dla dziecka przykre a badania niepotrzebne. W przypadku infekcji wirusowej frakcja CRP rośnie nieznacznie, bo dopiero w odpowiedzi na uszkodzenia komórek własnych, natomiast w przypadku infekcji bakteryjnych frakcja białka C-reaktywnego rośnie w odpowiedzi na błony komórkowe bakterii, które dopiero po namnożeniu wyzwolą wystarczającą odpowiedź i pobudzą dodatkową syntezę białka.
lek Joanna Wołodkowicz